พระมหาบุญเลิศ อินฺทปญฺโญ รองผอ.วิทยาลัยสงฆ์ (วส.) พุทธปัญญาศรีทวารวดี หรือ มจร วัดไร่ขิง เปิดเผยว่า ปัจจุบันมีการขยายตัวการเลี้ยงโคนมเพื่อตอบสนองความต้องการน้ำนมดิบ ซึ่งประเทศไทยเลี้ยงโคนมตามภูมิภาคต่างๆ โดยเฉพาะในจ.ราชบุรี พื้นที่อ.โพธาราม อ.เมืองราชบุรี อ.ดำเนินสะดวก อ.จอมบึง และอ.บ้านโป่ง ทั้งนี้มีรายงานว่าโคนม 1 ตัวถ่ายมูลวันละ 45.5 กิโลกรัม และปัสสาวะวันละ 13.4 ลิตร แม้จะมีการเก็บมูลโคนำมาตากเพื่อขายเป็นปุ๋ย แต่ยังคงมีบางส่วนตกค้างอยู่ เมื่อฉีดล้างคอกทำให้เกิดน้ำเสียไหลไปตามรางระบายออกไปสู่คลองธรรมชาติ ยิ่งสภาพคอกวัวที่อยู่ใกล้ที่พักอาศัย รวมทั้งยังไม่มีวิธีการบำบัดที่ดีพอ การเลี้ยงโคนมจึงก่อให้เกิดปัญหามลพิษ จนเกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ไม่สามารถใช้ประโยชน์จากน้ำในคลองได้ และส่งผลทำให้เกิดตะกอนในลำคลองจำนวนมาก ดังนั้นคณะนิสิตหลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพัฒนาสังคม วส.พุทธปัญญาศรีทวารวดี จึงจัดทำโครงการต้นแบบการกำจัดของเสียจากการเลี้ยงโคนมชุมชนบ้านดงยาง หมู่ 3 ต.ดอนกระเบื้อง จ.ราชบุรี เพื่อศึกษาแนวทางการจัดการของเสียจากฟาร์มโคนมขนาดเล็ก เพื่อให้เกิดฟาร์มต้นแบบในการจัดการของเสียและการใช้ประโยชน์จากของเสียของฟาร์ม นำไปสู่การแก้ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม ใช้เวลาในการปฏิบัติการและพัฒนา ระหว่างเดือนพ.ค.-ส.ค.2565
พระมหาบุญเลิศ กล่าวต่อไปว่า จากโครงการดังกล่าวได้ลงพื้นที่วิเคราะห์ปัญหาร่วมกับชุมชน ชี้แจงให้ความรู้เกี่ยวกับการก่อสร้างบ่อบำบัดของเสีย ขั้นตอนวิธีการ คุณสมบัติ การเลือกใช้จุลินทรีย์และวัชพืชให้เหมาะกับของเสีย การเติมออกซิเจนให้กับน้ำเพื่อบำบัดของเสียจากคอกสัตว์ก่อนปล่อยลงสู่คลอง โดยได้พูดคุยกับชาวบ้านที่ประกอบอาชีพเลี้ยงโคนม สิ่งแรกที่ชาวบ้านคิดเป็นภาพการขุดบ่อบำบัดที่ใช้พื้นที่ขนาดใหญ่ แต่พอคณะนิสิตเข้าไปอธิบายและลงมือทำ ชาวบ้านก็ยอมรับได้ เนื่องจากใช้พื้นไม่มาก กว้าง 1.50 x 2.50 เมตร ความสูงบ่อ 1.20 เมตร และที่สำคัญค่าวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ไม่เกิน 3,000 บาท เมื่อทำเสร็จบ่อบำบัดสามารถอยู่ได้นานนับ 10 ปี เป็นการใช้วิธีธรรมชาติบำบัด ทั้งพบว่าจาการดำเนินการส่งผลตัวอย่างน้ำให้ค่า PH เฉลี่ยอยู่ที่ 7.15 ซึ่งมีความเป็นกลาง จุลินทรีย์พืชน้ำสามารถอยู่ได้ จึงใช้จุลินทรีย์สังเคราะห์แสงซึ่งสามารถทำเองได้โดยใช้อุปกรณ์ในครัวเรือน และนำวัชพืช เช่น ผักตบชวา จอก ธูปฤาษี นำมาใส่ไว้ในบ่อพักเพื่อเพิ่มออกซิเจน และเพิ่มปั๊มออกซิเจนเข้าไปในบ่อบำบัด เมื่อเราส่งตรวจคุณภาพน้ำเบื้องต้นพบว่าค่า COD ลดลงถึง 6 เท่า ถึงยังไม่ใช่ค่าที่จะปล่อยลงแหล่งน้ำสาธารณะได้แต่ก็สามารถทำให้คุณภาพน้ำดีขึ้นได้ ซึ่งขณะนี้รอผลอย่างเป็นทางการจากม.เกษตรศาสตร์ ก่อนจะแจ้งให้อบต.ดอนกระเบื้อง นำวิธีดังกล่าวใช้แก้ปัญหาน้ำเน่าเสียในชุมชนต่อไป
*****************************************************************
