ชุมชนคุณธรรม-พอเพียง “ต้นแบบ” บ้านสนวนนอกจังหวัดบุรีรัมย์
เป็นที่รู้จักในฐานะแหล่งท่องเที่ยวชุมชน Homestay บ้านสนวนนอก อ.ห้วยราช จ.บุรีรัมย์ (หมู่บ้านชุมชนโบราณที่ดำรงวิถีความเป็นอยู่ตามแบบวิถีชุมชนเขมร และมีการจัดการด้านการท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของบุรีรัมย์) มาเป็นเวลานาน ล่าสุดได้รับการคัดเลือกจากสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์ให้เป็น “ชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ” ของกระทรวงวัฒนธรรม
กลายเป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและครม. มาเยี่ยมชมหลังการประชุม ครม.อย่างเป็นทางการนอกสถานที่ จังหวัดสุรินทร์และจังหวัดบุรีรัมย์ เมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 2561 ที่ผ่านมา
การได้รับยกย่องเป็น “ชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ” ข้อมูลจากสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์ พบว่า ชุมชนบ้านสนวนนอก เป็นชุมชนเก่าแก่ ตั้งขึ้นเมื่อประมาณ 150 ปีก่อน ตั้งอยู่ที่ ตำบลสนวน อำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ มีประเพณี วัฒนธรรมที่เก่าแก่ และวิถีชุมชน ที่เป็นเอกลักษณ์ เชื้อสายชาติพันธุ์เขมร ภาษาที่ใช้เป็นภาษาเขมร หรือ ขะแมร์ ดำรงชีวิตอย่างเรียบง่ายอยู่กันแบบพี่น้อง มีความรักสามัคคีปรองดอง อาชีพหลักทางการเกษตร อาชีพเสริม ปลูกหม่อน เลี้ยงไหม ทอผ้า
จากการส่งเสริมของกระทรวงมหาดไทย โดยกรมพัฒนาชุมชน กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา โดยกระทรวงวัฒนธรรม นำมาพัฒนาต่อยอด เป็นชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงบ้านสนวนนอก ตามนโยบายของรัฐบาล และผ่านเกณฑ์การประเมินจนเป็นหนึ่งในชุมชนต้นแบบของกระทรวงวัฒนธรรม โดยเฉพาะด้านความสามัคคีปรองดอง เสียสละ อ่อนน้อมถ่อมตน เป็นชุมชนที่ปลอดอบายมุข ไม่มีการทะเลาะวิวาท ไม่ลักขโมย ไม่เล่นการพนัน ไม่ยุ่งเกี่ยวกับสิ่งเสพติด และอบายมุขทั้งปวง
ชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ บ้านสนวนนอก ขณะนี้พร้อมขยายผลสู่ชุมชนใกล้เคียงโดยหัวใจแห่งความสำเร็จ คือ การนำหลักคำสอนทางศาสนาพุทธมาเป็นแนวทางประพฤติ ปฏิบัติ ซึ่งขับเคลื่อนด้วยพลังบวร ทำดี ละชั่ว กลัวบาป ส่งเสริม ปลูกฝังให้คนในชุมชนร่วมกันทำความดี มีความเสียสละ สามัคคีปรองดอง ได้นำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำเนินชีวิต สร้างอาชีพ สร้างรายได้ ลดรายจ่าย
สำหรับการส่งเสริมอาชีพในชุมชนได้มีการรวมกลุ่มอาชีพต่างๆ อาทิ กลุ่มออมทรัพย์ กลุ่มทอผ้าไหม กลุ่มขนมไทย เป็นต้น มีวิถีวัฒนธรรมที่ดีงามเชื่อมประสานใจของชุมชน โดยมีศิลปะการแสดงที่โดดเด่นและขึ้นชื่อที่ยังคงอนุรักษ์ สืบสาน ส่งเสริมอยู่ในปัจจุบัน คือ เรือมตร๊ด มีศาลปู่อุดมยึดเหนี่ยวจิตใจคนในชุมชน เคารพเทิดทูน สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ด้วยชีวิต ทำให้ชุมชนคุณธรรมบ้านสนวนนอก อยู่ดีมีสุข มาถึงปัจจุบันนี้
ในโอกาสนี้ นายกฤษศญพงษ์ ศิริ ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ได้ลงพื้นที่เยี่ยมชมชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ บ้านสนวนนอก และร่วมให้การต้อนรับ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและครม. ครั้งนี้ด้วย ซึ่งปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ได้ร่วมสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำหมู่บ้าน ศาลปู่อุดม ตามความเชื่อของชาวสนวนนอกที่มีความเชื่อว่าหลวงปู่อุดม เป็นผู้สร้างหมู่บ้าน และดูแลให้ความร่มเย็นเป็นสุข เยี่ยมชมฐานศูนย์ทอผ้าไหมบ้านสนวนนอก เป็นศูนย์สาธิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรมของชุมชน (ผ้าไหม) ได้เห็นกลุ่มอาชีพทอผ้าไหมของชุมชนโดยคณะกรรมการชุมชนมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการร่วมกัน
ชาวบ้านได้ร่วมกันอนุรักษ์อาชีพการทอผ้าไหมตีนแดง ผ้าที่เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดบุรีรัมย์ เป็นอีกหนึ่งจุดขายที่นักท่องเที่ยวนิยมชมชอบเมื่อมาเยือนถึงเรือนจะได้เห็นทุกขั้นตอนของการผลิตผ้าซิ่นตีนแดงที่สวยงามหลากหลายลวดลาย ที่มีจุดเด่นคือ ชายผ้าเป็นสีแดง เป็นจุดต้อนรับนักท่องเที่ยวที่มีเสน่ห์ของชุมชน ซึ่งชุมชนได้ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการดำเนินชีวิตโดยนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาสร้างรายได้เพิ่มในครัวเรือนและมีการพัฒนาต่อยอดผลิตภัณฑ์พัฒนารูปแบบเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มโดยการส่งเสริมสนับสนุนจากหลายหน่วยงาน เช่น กระทรวงวัฒนธรรม กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา และพัฒนาชุมชน เป็นผู้ส่งเสริมสนับสนุนมาโดยตลอด
ฐานบ้านนกและปั้น เป็นแหล่งเรียนรู้วิถีชีวิต ฐานจักสาน ฐานบ้านกระดิ่ง ชมกระบวนการทำกระดิ่งจากไม้ซึ่งเป็นวัสดุที่ได้จากท้องถิ่น และลานวัฒนธรรม สถานที่ต้อนรับผู้มาเยือนด้วยพิธีบายศรีสู่ขวัญ (เฮาปรึง) หรือเรียกขวัญและผู้ข้อต่อแขนแสดงการต้อนรับด้วยความยินดี พร้อมการแสดงทางศิลปวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชนคือ “เรือมตร๊ด”
“กระทรวงวัฒนธรรมเราพยายามมุ่งเน้นอยู่เสมอคือ ชุมชนมีสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์อยู่ในตัวตนของทุกคน ดังนั้น ลักษณะของชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ประชาชนจะดำเนินชีวิตโดยยึดมั่นในหลักศาสนา น้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และดำรงชีวิตตามแบบวิถีวัฒนธรรมไทย มีความภาคภูมิใจในภูมิปัญญา ร่วมกันรักษาสืบทอดต่อไป” ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กล่าว
